Wittgenstein Project – 24 april 2022

De Nederlandse pianist Folke Nauta verloor het gebruik van zijn rechterhand door een lokale neurologische storing. In Paul Wittgenstein, de Weense pianist die zijn rechterarm verloor in de Eerste Wereldoorlog, herkent hij een illustere voorganger. Wittgenstein vroeg bekende componisten werken te schrijven voor piano linkerhand. Dat leverde schitterende kamermuziek op die je terugvoert naar het negentiende-eeuwse Wenen.

Musici
Folke Nauta, piano linkerhand
Lars Wouters van den Oudenweijer, klarinet
Prisma Strijktrio:
- Janneke van Prooijen, viool
- Elisabeth Smalt, altviool
- Michiel Weidner, cello

Folke Nauta, piano
Folke Nauta is een Nederlandse pianist die studeerde aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam. In 1997 studeerde hij af bij Jan Wijn. Folke speelt geregeld solo, solistisch met orkest en in kamermuziekverband. Hij speelde onder andere met het Noordhollands Philharmonisch Orkest, het Radio Symfonie Orkest en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Ook op het gebied van de kamermuziek heeft Folke Nauta samengewerkt met vele musici. Duo's vormde hij met cellist Jeroen den Herder en met violiste Janine Jansen. Met beiden speelde hij in het Rembrandt Trio.

Lars Wouters van den Oudenweijer, klarinet
Klarinettist Lars Wouters van den Oudenweijer studeerde aan het Rotterdams Conservatorium en de Juilliard School of Music in New York. Lars heeft verschillende nationale en internationale eerste prijzen gewonnen. Hij speelde op grote podia zoals Carnegie Hall New York, Wigmore Hall London, Musik Verein en Konzerthaus Vienna, Cité de la Musique Paris, Philharmonie Berlin en het Schoenberg Center Los Angeles. Als solist trad hij op met verschillende orkesten en ensembles zoals het Rotterdams Philharmonisch, Kamerorkest Nederland, Radio Kamerorkest en Amsterdam Sinfonietta. Als eerste klarinettist trad hij op in orkesten als The Academy of St. Martin in the Fields en het Koninklijk Concertgebouworkest. In 2003 ontving hij een Edison voor zijn debuut-cd.

Prisma Strijktrio
Het Prisma Strijktrio bestaat uit Janneke van Prooien (viool), Elisabeth Smalt (altviool) en Michiel Weider (cello). Sinds de oprichting in 2002 kan het Prisma Strijktrio rekenen op groot enthousiasme bij een breed publiek. Het trio is te horen op talloze podia en festivals zoals het Koninklijk Concertgebouw, De Doelen, Muziekgebouw aan ’t IJ en het Grachtenfestival. Stevig verankerd in de klassieke strijktraditie vertolkt het trio muziek uit heel de wereld en van alle tijden. Kwaliteit, inspiratie en contact met het publiek staan voorop.

COMPONISTEN

Johann Strauss jr. (1825-1899)
Johann Baptist Strauss jr. was een Oostenrijkse violist en componist van vele walsen en operettes. Hij is onder andere bekend van de wals An der schönen blauen Donau en de operette Die Fledermaus.
Zijn vader Johann Strauss sr. (met als beroemdste werk de Radetzkymars) en broers Josef en Eduard waren eveneens componisten, maar Johann jr. is met afstand de bekendste. De populariteit van de Weense wals is voor een belangrijk deel aan hem te danken. De Weense wals werd in de tijd waarin Johann Strauss jr. leefde voornamelijk in danszalen gespeeld. Het is uitsluitend aan Johann Strauss jr. te danken dat de Weense wals van het niveau van de danszaal naar het concertpodium getild werd. Johann Strauss jr. werd gewaardeerd door prominente componisten uit zijn tijd, onder wie Johannes Brahms, een persoonlijke vriend.

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Mozart behoeft nauwelijks introductie. Hij is uniek in de muziekgeschiedenis vanwege zijn prestaties en composities in alle bekende genres en vanwege de snelheid waarmee hij schreef. Toen hij acht jaar was schreef Mozart zijn eerste symfonie. Met zijn eveneens muzikale zusje en vader reisde hij door heel Europa om op te treden voor koningen en notabelen. De grootste kracht van Mozart is misschien wel de breedte van zijn muzikale horizon. Van intense kerkelijke koorwerken tot kluchtig muziektheater: hij drukte er volledig zijn stempel op. Geïnspireerd door Haydn zette hij diens baanbrekende werk op het gebied van strijkkwartetten voort. In Wenen schreef Mozart zijn rijpere vioolsonates die zo’n doorslaand succes waren dat tijdgenoot Johann André al snel een versie voor klarinet en strijktrio arrangeerde, simpelweg omdat er vraag naar was vanuit de markt.

Johann Schrammel (1850-1893)
Johann Schrammel was een Oostenrijkse componist en musicus. Zijn naam is voor altijd verbonden aan wat bekend werd als 'Schrammel-muziek'. Johann Schrammel en zijn broer Joseph waren allebei violist in het Schrammel Kwartet dat ze in 1878 vormden. De andere instrumenten waren de gitaar en de klarinet (later accordeon). De muziek die ze speelden was typisch Weens. Het bekendste werk van deze componist is ongetwijfeld de mars Wien bleibt Wien. Ze kregen steun van beroemde muzikanten, bijvoorbeeld Johann Strauss en Brahms. Zelfs kroonprins Rudolf van Oostenrijk was fan.

Franz Schmidt (1874 - 1939)
Franz Schmidt was een Oostenrijkse componist, cellist en pianist. Schmidt groeide op in Pressburg in het Oostenrijks-Hongaarse rijk (nu Bratislava, Slowakije). In 1888 verhuisde hij naar Wenen en studeerde daar aan het conservatorium. Hij was cellist bij de Weense staatsopera, vaak onder leiding van Gustav Mahler. In 1914 werd hij professor aan de Wiener Musikakademie. Als leraar voor piano, cello, contrapunt en compositie leidde hij talrijke musici op, dirigenten en componisten die later beroemd werden. Schmidts verslechterende gezondheidstoestand leidde ertoe dat hij zich in 1937 moest terugtrekken uit de academie. Twee maanden voor zijn dood in 1939 schreef Schmidt nog twee stukken (het Kwintet in A voor piano, klarinet en strijktrio en de Toccata in D) voor de eenarmige pianist Paul Wittgenstein.